در نوشتار زیر به صورت خلاصه به بررسی دلایل مهاجرت مردم به کشور آلمان می پردازیم و برخی از مهمترین نقاط قوت این کشور را در خصوص مهاجرت برمیشماریم. و در قسمت دوم مطلب، به بعضی آمارهای ارائه شده در خصوص مهاجران، جمعیت و کیفیتشان اشاره می کنیم.
امروزه بیش از 9 میلیون خارجی در آلمان زندگی می کنند. این کشور پس از ایالات متحده، دومین مقصد مهاجرتی محبوب جهان است. هر ساله هزاران مهاجر برای زندگی بهتر به آلمان می آیند. مردم با ملیت ها، مذاهب، تحصیلات و حرفه های مختلف، آلمان را به موزاییک فرهنگی تبدیل کرده اند. و پرسش این است که چرا این کشور تا این اندازه برای مهاجرت مطلوب است؟
آلمان با سیستم جامع رفاهی خود شناخته شده است. اصل نظام رفاهی در متن قانون این کشور آمده است و نظام سیاسی و حقوقی آلمان متعهد می شود که علاوه بر آزادی، از اصول طبیعی زندگی شهروندان خود نیز محافظت کند. اگر شخصی نتواند از خود مراقبت کند، دولت این کار را انجام می دهد. در صورتی که شخص بتواند به تنهایی از خود مراقبت کند، اما این توانایی به حدی نباشد که بتواند با عزت زندگی کند، دولت نیز کمک کرده و در کنار او خواهد بود.
در آلمان کسانی که کار نمی کنند می توانند درخواست حمایت از سوی دولت را داشته باشند. هر فردی که بیکار باشد، مستحق دریافت مقرری بیکاری است. 60٪ آخرین درآمد خالص برای کسانی که فرزند ندارند و 67٪ برای کسانی که صاحب فرزند باشند به آنها پرداخت خواهد شد. مهاجران اقتصادی و جویندگان کار نیز اغلب از سیستم کمک هزینه دولتی در این کشور استفاده می کنند، زیرا مزایای زندگی رفاهی در این کشور حتی کسانی که هرگز در آلمان کار و زندگی نکرده اند را نیز شامل می شود. آنها فقط کافیست تحت عنوان “بیکار” در سامانه های مربوطه ثبت نام کنند.
نرخ بیکاری در آلمان در سال 2015 تنها 4.7 درصد بود. مشاغل مورد تقاضا در این روزها، پزشکان، پرستاران ، متخصصان فناوری اطلاعات و مهندسان هستند. متقاضیان زیادی نیز برای مشاغلی مانند لوله کشی، برقکاری، صنعتگری و غیره نیز هست که نیاز به مدرک تحصیلی دارند. کارشناسان و متخصصان حرفه ای نیز متقاضیان بالایی برای استخدامی دارند. شرکت های چندملیتی مستقر در آلمان، مانند BMW، زیمنس، آدیداس و فولکس واگن، سالانه هزاران نفر را استخدام می کنند. اخیرا آلمان موفق شده است که مهاجران را بهتر از گذشته در بازار کار ادغام کند.
مردم در این کشور می توانند در مورد دوران پیری و سالمندی خود مطمئن باشند، زیرا حقوق بازنشستگی در آلمان حدود 1000 یورو در ماه است.
همچنین در این کشور، هر مالیات دهنده ای که با فرزند زندگی می کند می تواند کمک هزینه کودک “Kindergeld” دریافت کند. والدین این کمک هزینه را تا زمانی که فرزندانشان 18 ساله شوند دریافت می کنند، اما اگر هنوز در مدرسه هستند یا سایر شرایط را برای تمدید داشته باشند، می تواند تا 25 سالگی ادامه یابد. والدین برای دو فرزند اول 190 یورو برای هر فرزند، 196 یورو برای فرزند سوم و 221 یورو برای هر فرزند بعدی دریافت می کنند.
آلمان مقصدی جذاب برای جوانان نیز هست. فارغ التحصیلان داخلی و خارجی می توانند به صورت رایگان در دوره های کارشناسی و کارشناسی ارشد در آلمان تحصیل کنند. در همین حال، دانشگاه های خصوصی در این کشور گران هستند و می توانند تا 20000 یورو در سال هزینه داشته باشند. هر کسی که مایل به تحصیل در آلمان است نیاز به دانش کافی به زبان آلمانی دارد. متقاضیان بین المللی باید قبل از ثبت نام یک آزمون زبان را تکمیل کنند. با این حال، اگر فردی نمی تواند آلمانی صحبت کند، فرصت هایی برای تحصیل به زبان انگلیسی با انتخاب رو به رشد برنامه های انگلیسی زبان برای دانشجویان بین المللی وجود دارد.
مشاغل و حقوق خوب، محیطی پاک، نرخ جرم و جنایت پایین، اوقات فراغت و جاذبه های فرهنگی زیاد و همچنین حمل و نقل عمومی خوب از جمله مواردی است که آلمان را برای خارجی ها جذاب می کند. مردم به دلایل زیادی به آلمان مهاجرت می کنند، اما احتمالاً مهمترین آنها سیستم اقتصادی و رفاهی قوی آن است.
آمارهای مربوط به مهاجران در آلمان
نمودار زیر افزایش جمعیت آلمان به دلیل افزایش میزان مهاجرت به این کشور را در سالهای اخیر نشان میدهد:
میانگین سنی مهاجران به آلمان
مهاجران اغلب جوان تر از جمعیت آلمان هستند
مهاجران جوان عموما به آلمان می آیند و این می تواند شکاف مورد انتظار ناشی از نرخ پایین زاد و ولد را کاهش دهد. طبق آمار، تا سال 2019، 83 میلیون نفر در آلمان زندگی می کنند که میانگین سنی آنها 45.5 سال است. با توجه به نرخ پایین زاد و ولد، جوانان آلمانی نمی توانند نسل والدین خود را از نظر کمی جایگزین کنند. از آنجایی که مهاجران معمولاً از یک آلمانی متوسط جوانتر هستند، میتوانند این شکاف جمعیتی را با ماندن در بازار کار آلمان برای مدت طولانی، کاهش دهند و کمبود کارگران واجد شرایط را کاهش دهند و در صورت داشتن شرایط مناسب، به رفاه و موفقیت اقتصادی کمک کنند.
نمودار زیر وضعیت سنی مهاجران را نسبت به خود مردم آلمان نشان می دهد:
بیشتر مهاجران در سن کار، دارای مدرک تحصیلی بالا هستند. مشخصات صلاحیت مهاجران چند سالی است که به طور قابل توجهی تغییر کرده است. نسبت افراد 25 تا 65 ساله ی مهاجر و با تحصیلات آکادمیک از سال 2005 تا 2016 به حدی افزایش یافت که تقریباً با سهم کل جمعیت آلمان در همان سن برابر بود. بدین شکل، ساختار مهاجران دیگر تفاوت قابل توجهی با کل جمعیت آلمان ندارد
در سال 2016، نزدیک به 46000 دانشمند بین المللی در موسسات تحقیقاتی آلمان مشغول به کار بودند. خبر خوب این است که در سالهای اخیر، تعداد دانشمندانی که در زمینههای ریاضیات، علوم و مهندسی در این کشور پژوهش میکنند به طور پیوسته افزایش یافته است (منبع: DAAD، 2019). آلمان به عنوان یک مرکز بسیار تخصصی صنعت، به دانش شما برای توسعه قدرت نوآورانه و رقابت بین المللی نیاز دارد. یکی دیگر از مزایای مهم مهاجرت به آلمان، حمایت این کشور از کانون خانواده است. آلمان از کودکان در هر سنی استقبال می کند. برای کارگران دارای مجوز اقامت یا شهروندی، به خصوص با کارت آبی اتحادیه اروپا در آلمان، بسیار آسان است که خانواده خود را در کنار خود داشته باشند و برای آنها نیز اسکان و اقامت در آلمان بگیرند. خانواده های مهاجران نیز از نظر معیشتی کاملا تأمین می شوند و مورد حمایت دولت قرار میگیرند. در سال 2019 ، 96633 ویزا به منظور اتحاد خانواده ها در آلمان اعطا شد (منبع: BAMF 2020).